KURUMSAL FİNANSMAN HİZMETLERİ

Sukuk Nedir ?

Sukuk; Arapça "Sak" kökünden gelmektedir. Sak, kelime anlamı olarak sertifika veya vesika anlamlarını içinde barındırır. Sukuk ise Sak'ın cemisi (çoğulu) olduğundan Saklar, Sertifikalar anlamına gelir. Arap piyasalarında Bono ve tahviller için Senet kelimesi kullanılırken İslami finansman bonoları olan Saklar için ise Sukuk denilmektedir. (Sözgelimi: Ürdün Senedat ve Sukuk borsası gibi) İslami finansman bonolarının çeşitli türleri olmakla birlikte temelde 4 türü vardır. Bunları, Leasing'e dayanan Sukuk, Muşaraka veya Mudaraba'ya dayanan Sukuk, Murabaha'ya dayanan Sukuk ve Salam'a dayanan Sukuk olarak sınıflandırabiliriz. Teknik olarak varlık senedi şeklinde de isimlendirilebilecek olan (securitized assets) Sukuklar diğer senetlerden farklı olarak varlığa dayanmak zorundadır. Bunu şöyle de açıklayabiliriz: Şu an ülkemizde de yapılan faizsiz bankacılık modelinde nakit kredi kullandırmanın ve ticari olmayan kredi kullandırımlarının yasak olduğu bir gerçektir. Kredi (Fon) kullandıran kurum kaynağı nereye aktardığını bilmek zorundadır. Sukuk sisteminin işleyişi de aynen bu şekildedir. İhraç edilen bütün sertifikaların temelinde gerçek bir ticari ilişki ve gözle görülebilir maddi bir gerçeklik istenmektedir. Sukuk sistemini anlamak için öncelikle VDMK sistemini bilmek gerekmektedir. Varlığa Dayalı Menkul Kıymet olarak da isimlendirilen bu modelde geleneksel mevduat – kredi ilişkisi değişmiştir. Kısaca anlatmak gerekirse VDMK modelinde süreç şu şekilde işlemektedir:

1. Basit bir VDMK ihracı kaynak firma ile başlar. Kaynak firma alacak portföyüne sahip olan taraftır.

2. Kaynak firma daha sonra bu portföyü özel amaçlı kuruma (SPV) satar veya transfer eder. SPV ise portföyü menkul kıymete dönüştürür ve yatırım bankaları da bu kıymetlerin yatırımcılara satılmasına aracılık eder.

3. İşlem sırasında sigorta şirketleri ve derecelendirme kuruluşları da devreye girerler.

Kısacası Sukuk (Kira Sertifikası), bir şirketin kullanıyor olduğu varlıklarına karşılık ihraç ettiği bir borçlanma enstrümanıdır. Bu enstrümanı şirketler kullanabildiği gibi devlet hazineleri de kullanabilmektedir.

Şirketler Neden Sukuk Çıkarır?

1. Bilançoda yer alan varlıkların kaynağa dönüştürülerek düşük maliyetli finansman sağlanması amaçlanabilir.

2. İslami hukuk kurallarına uygun bir ürün çıkarılarak geniş bir yatırımcı kitlesine ulaşmak amaçlanabilir.

3. VKŞ ve Kaynak Kuruluş arasındaki tüm devir işlemleri vergiden muaftır.

4. Sukuk vasıtasıyla fon temin eden kaynak kuruluş bu işlem sonucu sağladığı fon girişi için herhangi bir vergi ödemez. (Yatırımcılar açısından Sukuk kıymetleri diğer tahvil-bonolar gibi vergilendirilir.)

Sukuk ve Klasik Bono Arasındaki Farklar Nelerdir?